ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΑΘΗΣΙΑΚΩΝ ΔΥΣΚΟΛΙΩΝ
Ο όρος Μαθησιακές Δυσκολίες (ΜΔ) χρησιμοποιείται για να περιγράψει όλες εκείνες τις δυσκολίες που γίνονται εμφανείς κατά την εκπαιδευτική διαδικασία και επηρεάζουν τη μάθηση, την επίδοση και τη συμπεριφορά των παιδιών και των εφήβων.
Οι ΜΔ σχετίζονται με διαφορετικούς παράγοντες, οι οποίοι μπορεί να είναι εγγενείς, (όπως, οργανικές ή βιοχημικές δυσλειτουργίες, αισθητηριακές δυσλειτουργίες, αποκλίσεις στο νοητικό δυναμικό κ.ά.), περιβαλλοντικοί (όπως, πολιτισμική αποστέρηση, ακατάλληλη ή ανεπαρκής διδασκαλία κ.ά.), αλλά και ψυχολογικοί (όπως, περιορισμένος αυτοέλεγχος, άγχος, δυσθυμία κ.ά.).
Η Αποκατάσταση των Μαθησιακών Δυσκολιών απευθύνεται σε παιδιά/εφήβους που παρουσιάζουν δυσκολίες στους παρακάτω τομείς:
- Σχολικές Δεξιότητες: Ανάλογα με τον μαθησιακό τομέα στον οποίο παρατηρείται η έκπτωση της λειτουργικότητας, οι ΜΔ μπορεί να αφορούν στην ανάγνωση, στα μαθηματικά και στη γραπτή έκφραση.
Ανάγνωση: αργός ρυθμός ανάγνωσης, μονότονη προσωδία, αντικατάσταση ή/και παράλειψη φωνημάτων, ακόμη και λέξεων, δυσκολίες στην κατανόηση κειμένου, κ.ά.
Μαθηματικά: δυσκολία στην εκμάθηση μαθηματικών εννοιών, στις μαθηματικές πράξεις, στις στρατηγικές επίλυσης προβλημάτων, κ.ά.
Γραπτή έκφραση: αργός ρυθμός γραφής, ελλιπές περιεχόμενο, περιορισμένα δομικά στοιχεία, λανθασμένη χρήση λεξιλογίου, ελλιπής αυτοματοποίηση των γραμματικών κανόνων, λάθη ορθογραφίας, κ.ά.
- Προφορικός Λόγος: καθυστέρηση στον προφορικό λόγο, περιορισμένο προσληπτικό και εκφραστικό λεξιλόγιο, γραμματικά και συντακτικά λάθη, κ.ά..
- Συλλογισμός: δυσκολίες στη μνήμη, τις επιτελικές λειτουργίες κ.ά.
- Συγκέντρωση Προσοχής: βραχεία διάρκεια προσοχής, εύκολη διάσπαση, παρορμητισμός, υπερκινητικότητα κ.ά.
- Ψυχολογική προσαρμογή: άγχος αποτυχίας, χαμηλή αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση, προβληματική συμπεριφορά, παραίτηση κ.ά.
- Χωρικός και χρονικός προσανατολισμός: δυσκολία στην οργάνωση του χώρου, στην διαχείριση του χρόνου, στην οπτικοχωρική επεξεργασία (π.χ. σε ομαδικά παιχνίδια, όπως το ποδόσφαιρο) κ.ά.
Το πρώτο βήμα για την αντιμετώπιση των μαθησιακών δυσκολιών είναι ο εντοπισμός και η ακριβής αξιολόγηση τους από διεπιστημονική ομάδα, με τη χρήση ειδικών διαγνωστικών εργαλείων.
Εν συνέχεια, συντάσσεται ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα αποκατάστασης μαθησιακών δυσκολιών, προσαρμοσμένο στις ιδιαίτερες εκπαιδευτικές ανάγκες και τον προσωπικό ρυθμό μάθησης κάθε μαθητή. Τα αποκαταστασιακά αυτά προγράμματα συνήθως περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:
Ειδική εκπαίδευση:
Αποτελεί τη δομημένη και εξατομικευμένη βοήθεια που παρέχεται στο μαθητή με ΜΔ, εστιάζοντας τόσο στις δυνατότητες του, όσο και στους τομείς στους οποίους ο μαθητής δυσκολεύεται. Περιλαμβάνει τη χρήση διαφοροποιημένων μεθόδων διδασκαλίας και την εφαρμογή ειδικών διδακτικών τεχνικών, δίνοντας συγχρόνως έμφαση στην εκμάθηση και αξιοποίηση στρατηγικών οργάνωσης και μελέτης, καθώς και μεταγνωστικών στρατηγικών.
Ψυχοπαιδαγωγική στήριξη:
Συνίσταται σε ένα θεραπευτικό πρόγραμμα προαγωγής της ψυχικής υγείας των μαθητών με ΜΔ και έχει ως βασικό στόχο τη βελτίωση της αυτο-εικόνας του μαθητή, κυρίως σε σχέση με τις δυνατότητές του και με τη σχολική του επίδοση.
Συμβουλευτική γονέων:
Παρέχεται υποστηρικτική βοήθεια στους γονείς, με σκοπό την κατανόηση της φύσης των μαθησιακών δυσκολιών και την αποτελεσματικότερη οργάνωση της μελέτης των σχολικών μαθημάτων στο σπίτι.
Συνεργασία με το εκπαιδευτικό πλαίσιο:
Επιδιώκεται συστηματική επικοινωνία και συνεργασία με το σχολικό πλαίσιο φοίτησης του μαθητή, με σκοπό την ενημέρωση των εκπαιδευτικών σχετικά με τη φύση της δυσκολίας του μαθητή, τις ειδικές μεθόδους διδασκαλίας που χρησιμοποιούνται στο Ι.Σ.Α.Σ., καθώς επίσης και τη συστηματική γενίκευση των κεκτημένων δεξιοτήτων στο σχολείο.